Υπόμνημα της Ένωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης για την μισθολογική εξέλιξη των Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ

Αθήνα 19/01/2023
Α.Π 34/2023

Προς:
Υπουργό Οικονομικών κ. Κωστή Χατζηδάκη
Υπουργό Εσωτερικών κ.Νίκη Κεραμέως

Θέμα: Υπόμνημα της Ένωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης για την μισθολογική εξέλιξη των Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Η Ένωση Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης – ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ θεωρεί ότι η νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης για οριζόντια αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κινείται προς τη θετική κατεύθυνση και ως εκ τούτου εκφράζει τη συμφωνία της και τη στήριξή της στην ενέργεια αυτή. Ωστόσο επισημαίνει την ανάγκη για περαιτέρω μισθολογικές ενισχύσεις αυξήσεις, καθώς για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού.

Η θέση μας αυτή εκπηγάζει από το πραγματικό γεγονός των σημαντικών περικοπών που υπέστησαν οι αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων από το έτος 2010 και εξής, η οποία μεταφράζεται σε απώλεια σημαντικού ποσοστού των εισοδημάτων τους. Η δε πρόσφατη πληθωριστική πίεση έχει επιτείνει ακόμη περισσότερο τη συρρίκνωση αυτή. Επομένως, η επιπλέον μισθολογική αύξηση κρίνεται ως αναγκαία, εφόσον ακολουθεί μάλιστα την επίσης αναγκαία αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα.
Στο πλαίσιο αυτό, καίτοι δεν επέρχονται δομικές μεταβολές στο ισχύον μισθολόγιο του δημοσίου, παρά μόνο αύξηση των προβλεπόμενων αμοιβών, η Ένωσή μας κρίνει αναγκαία την παρέμβασή της προκειμένου να αναδείξει το ζήτημα της μισθολογικής αντιμετώπισης των Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ.

Σύντομο ιστορικό
Στο άρθρο 9 περ. 6 του ν. 2470/1997 (Α’ 40) «Αναμόρφωση μισθολογίου προσωπικού της Δημόσιας Διοίκησης και άλλες συναφείς διατάξεις» και στο πνεύμα της τότε ισχύουσας μισθολογικής πολιτικής προβλεπόταν η χορήγηση τακτικού επιδόματος «Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, οριζόμενο σε οκτώ χιλιάδες (8.000) δραχμές.».
Με το άρθρο 8 του ν. 3205/2003 (Α’ 297) καθοριζόταν η κατά μήνα χορήγηση ειδικού επιδόματος (ύψους σαράντα [40] ευρώ) στους Αποφοίτους ΕΣΔΔΑ.
Με το ν. 4024/2011 (Α΄226) πραγματοποιήθηκε η σύνδεση μισθού – βαθμού και πραγματοποιήθηκε επανακατάταξη του υπαγομένου στο πεδίο εφαρμογής προσωπικού του Δημοσίου. Έτσι, ο μισθός καθορίσθηκε ανάλογα με τον βαθμό, ο οποίος με τη σειρά του καθορίστηκε στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων (έτη υπηρεσίας, τυπικά προσόντα)[1]. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 6 του ν. 4024/2011, προβλεπόταν ότι: «Οι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος συναφούς με τα αντικείμενα, στα οποία είναι δυνατόν, κατά τις οργανικές διατάξεις της υπηρεσίας τους, να απασχοληθούν, κατατάσσονται, ως δόκιμοι στο Βαθμό Δ. Οι κάτοχοι αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας, συναφούς με τα αντικείμενα, στα οποία είναι δυνατόν, κατά τις οργανικές διατάξεις της υπηρεσίας τους, να απασχοληθούν, κατατάσσονται, ως δόκιμοι στο Βαθμό Ε. Για υπαλλήλους οι οποίοι αποκτούν αναγνωρισμένο και συναφές διδακτορικό δίπλωμα ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών μετά το διορισμό τους, ο χρόνος που απαιτείται για τη βαθμολογική τους εξέλιξη μειώνεται συνολικά κατά έξι (6) και δύο (2) έτη αντίστοιχα.
Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο «οι Απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κατατάσσονται, ως μόνιμοι, στο Βαθμό Δ. Ο χρόνος φοίτησης στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ), με την αποφοίτησή τους, θεωρείται ως χρόνος επιτυχούς δοκιμαστικής υπηρεσίας».
Η ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ είχε αντιδράσει τότε έντονα για μια σειρά από λόγους, με κυριότερο ότι το σύστημα προαγωγών[2] κρίθηκε και αποδείχτηκε απολύτως ανεφάρμοστο στην πράξη, ενώ δεν παρεχόταν και καμία απολύτως εγγύηση αξιοκρατίας και αντικειμενικότητας. Η τότε αντίδραση της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ στόχευε στο ότι επιχειρήθηκε η σαφής υποβάθμιση των μελών της, ιδίως σε σχέση με άλλες ομάδες υπαλλήλων, τα χαρακτηριστικά των οποίων δεν προσιδιάζουν επ’ ουδενί σε εκείνα των Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ. Εν τέλει καθορίστηκε με τη διάταξη του άρθρου 28 ότι: «Για την κατάταξη των υπαλλήλων, που κατέχουν διδακτορικό δίπλωμα κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 6 του παρόντος νόμου, καθώς και για τους αποφοίτους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, αφαιρούνται από τον απαιτούμενο χρόνο για την τελική κατάταξη έξι (6) έτη. Για τους κατόχους αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο εδάφιο δεύτερο της παραγράφου 4 του άρθρου 6, αφαιρούνται δύο (2) έτη.».
Με το άρθρο 8 του ν. 4354/2015 (Α΄ 176), ο οποίος προέκυψε μετά από συνεργασία με τους θεσμούς διαπραγμάτευσης των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής δανειστές, πραγματοποιήθηκε η αποσύνδεση μισθού – βαθμού. Με τον ν. 4369/2016 (Α΄ 33) ολοκληρώθηκε η διαδικασία της αποσύνδεσης με την εισαγωγή νέου συστήματος βαθμολογίου και έτσι τα δύο, διακριτά αλλά παράλληλα, συστήματα άρχισαν να ισχύουν από την 1.1.2016 έως και σήμερα.

Υφιστάμενη κατάσταση
Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 3 του ν.4354/2015:
« α. Κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών ετήσιας τουλάχιστον φοίτησης, για τίτλους που έχουν χορηγηθεί μετά τη λήψη του πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προωθούνται κατά δύο (2) Μ.Κ. στην κατηγορία που ανήκουν, ενώ οι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος κατά έξι (6) Μ.Κ.
β. Η κατάταξη στα Μ.Κ. της προηγούμενης περίπτωσης πραγματοποιείται μόνο όταν το περιεχόμενο των μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών είναι συναφές με το αντικείμενο απασχόλησης του υπαλλήλου, όπως προκύπτει από την προκήρυξη της θέσεως κατά την πλήρωση ή την περιγραφή της θέσης εργασίας από τον οργανισμό της Υπηρεσίας.
γ. Οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης εξελίσσονται στα Μ.Κ. της κατηγορίας που ανήκουν με εισαγωγικό το Μ.Κ. 6. Στην περίπτωση αυτών που αποφοίτησαν με άριστα αναγνωρίζεται ένα (1) επιπλέον έτος για τη μισθολογική τους εξέλιξη.
Όπως προκύπτει από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, υπό το πρίσμα εφαρμογής της ενιαίας μισθολογικής πολιτικής, ο νομοθέτης διατυπώνει σαφείς προβλέψεις για το μισθολόγιο των Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ. Η κατάταξη στο Μ.Κ. 6 διαμορφώνει μια σαφέστατη και πρόδηλη διαφοροποίηση της αποφοίτησης από την ΕΣΔΔΑ, σε σχέση με την κατοχή ενός μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας, έστω και συναφούς με το αντικείμενο απασχόλησης του υπαλλήλου. Συναφώς, η αποφοίτηση από την ΕΣΔΔΑ ταυτίζεται με την κατοχή διδακτορικού διπλώματος.
Η πολιτική αυτή, που σημειωτέον διατηρήθηκε μέσω της αδιάλειπτης ισχύος των ανωτέρω διατάξεων κατά τα τελευταία επτά (7) και πλέον έτη, κρίνεται ως απολύτως ορθολογική και υπακούουσα στις αρχές της ισότητας, της αξιοκρατίας, της αναλογικότητας, της αντικειμενικότητας, της αποτελεσματικότητας και του δημοσίου συμφέροντος.
Αν και παρέλκει να γίνει αναφορά εδώ, τονίζονται ενδεικτικά τα εξής: Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης ιδρύθηκε με τον νόμο 1388/1983 (Α΄113), με τις ψήφους όλων των κομμάτων του Κοινοβουλίου, ως η παραγωγική σχολή στελεχών ταχείας εξέλιξης του ελληνικού Κράτους. Ως τέτοια ενετάχθη στις κοινοτικές (τότε) χρηματοδοτήσεις, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ως τέτοια λειτουργεί έως σήμερα με πανθομολογούμενη επιτυχία. Αποτελεί πλέον όχι μια απλή εκπαιδευτική μονάδα (με τη διοικητική έννοια), αλλά την ισχυρή θεσμική εγγύηση (με τη συνταγματική έννοια) αξιοκρατικής εισαγωγής στη Δημόσια Διοίκηση και αναβάθμισης της μέσω ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων. Επιπλέον, συνιστά την ισχυρή θεσμική εγγύηση επαγγελματικής εκπαίδευσης των πλέον καταλλήλων στελεχών, τα οποία διακρίθηκαν στους 29 – εξαιρετικής δυσκολίας – Εισαγωγικούς Διαγωνισμούς που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα και οι οποίοι απαιτούν μεθοδική, συστηματική, υπεύθυνη και πολύχρονη προετοιμασία εκ μέρους των υποψηφίων. Η δε εκπαίδευση που παρέχεται στη Σχολή δεν μπορεί να συγκριθεί με οποιοδήποτε ακαδημαϊκό τίτλο, αφού αποτελεί σαφώς επαγγελματική εκπαίδευση στελεχών ταχείας εξέλιξης, γεγονός που αποδεικνύεται από την ποιότητα, αλλά και την πυκνότητα του Προγράμματος Σπουδών. Διακρίνεται δε για το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο γνώσεων που προσφέρει, τις διαρκείς αξιολογήσεις και το ευρύτατο φάσμα δεξιοτήτων που καλλιεργεί στους σπουδαστές και τις σπουδάστριες. Χρηματοδοτείται επίσης από τους φορολογουμένους και από ενωσιακούς πόρους, ως η κρατική επαγγελματική σχολή παραγωγής στελεχών, με σκοπό την πραγμάτωση των αρχών της αξιοκρατίας, της αποτελεσματικότητας και της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος. Πρόκειται επομένως για το κατεξοχήν δείγμα αριστείας, τόσο στη Δημόσια Διοίκηση, όσο και γενικότερα και ως τέτοια αναγνωρίζεται από την ελληνική κοινωνία.
Στο άρθρο 104 του ν.4622/2019 ορίζονται τα εξής: «Συστήνεται διυπουργικός κλάδος προσωπικού για την υποστήριξη ειδικών λειτουργιών των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 18 του παρόντος νόμου (…)»
Στο άρθρο 105 επίσης του ν.4622/2019 προβλέπονται τα εξής:
«1. Οι οργανικές θέσεις του κλάδου προσωπικού του προηγούμενου άρθρου καλύπτονται με διορισμό, κατόπιν απόφασης του αρμόδιου για θέματα δημόσιας διοίκησης υπουργού, μετά την αποφοίτηση από Τμήματα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
2. Οι θέσεις του ως άνω κλάδου μπορούν να καλύπτονται και με μετάταξη υπηρετούντων υπαλλήλων φορέων της γενικής κυβέρνησης με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, εφόσον είναι κάτοχοι πτυχίου ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) της ημεδαπής ή της αλλοδαπής και αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας ή απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, ανεξάρτητα από τον φορέα στον οποίο ανήκει η οργανική τους θέση. Προϋπόθεση για τη μετάταξη είναι η προηγούμενη ελάχιστη προϋπηρεσία τεσσάρων ετών μετά τον διορισμό και η επιτυχής παρακολούθηση προγράμματος πιστοποίησης το οποίο οργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης».
Τέλος, στο άρθρο 107 αναφέρεται ότι: «Ως εισαγωγικό μισθολογικό κλιμάκιο του κλάδου του παρόντος Κεφαλαίου ορίζεται το ΜΚ 8 της ΠΕ κατηγορίας όπως αυτό προκύπτει από τις διατάξεις του ν. 4354/2015». Ο μηνιαίος βασικός μισθός των λοιπών μισθολογικών κλιμακίων καθορίστηκε με την υπ’ αριθμ. 2/3295/ΔΕΠ/31/1/2023 απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών (ΑΔΑ: 6ΦΤΜΗ-9ΛΖ)

Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτουν οι εξής διαπιστώσεις:
1) Σε περίπτωση διορισμού Αποφοίτων της Σχολής απευθείας στον κλάδο Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών, στους διορισθέντες θα απονεμηθεί ως εισαγωγικό το Μ.Κ.8, σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους στους οποίους θα απονεμηθεί το Μ.Κ.6. Τυχόν τέτοια εξέλιξη θα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφορετικής μεταχείρισης ομοίων περιπτώσεων, αφού όλοι οι Απόφοιτοι θα έχουν εισαχθεί με τον ίδιο Εισαγωγικό Διαγωνισμό και θα έχουν παρακολουθήσει ίδιας διάρκειας και επιπέδου Πρόγραμμα Σπουδών. Πρόκειται για κλασική περίπτωση παραβίασης της αρχής της ισότητας, αλλά και της αναλογικότητας (δυσανάλογος περιορισμός μισθολογικού δικαιώματος στους Αποφοίτους που δεν θα διοριστούν στον οικείο κλάδο). Θεωρούμε απολύτως βέβαιο ότι, ούτως εχόντων των πραγμάτων, η εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα.
2) Με το άρθρο 107 επιλέγεται η τοποθέτηση των ενταγμένων στον κλάδο Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών στο Μ.Κ.8 ως εισαγωγικό κλιμάκιο. Η αποφοίτηση δηλαδή από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, που συνιστά την κρατική Σχολή παραγωγής Στελεχών ταχείας εξέλιξης, με την έννοια που αναλύθηκε ανωτέρω, αποτιμάται ως κατώτερης επαγγελματικής αξίας από την παρακολούθηση ενός επιμορφωτικού προγράμματος και ως τέτοια αντιμετωπίζεται με την τοποθέτηση των Αποφοίτων δύο (2) μισθολογικά κλιμάκια παρακάτω.

Η πρόταση της Ένωσης Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης:

Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω και προκειμένου:
Α) Να αντιμετωπιστεί η αστοχία που επισημάνθηκε ανωτέρω (υπό 1.) και να ξεπερασθούν τα προβλήματα που μετά βεβαιότητας θα ανακύψουν με την εφαρμογή των διατάξεων
Β) Να αποκατασταθεί η αναλογική αντιμετώπιση των Αποφοίτων της Σχολής στο πλαίσιο των αρχών της αξιοκρατικής ισότητας, του δημοσίου συμφέροντος και μιας σύγχρονης πολιτικής διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού
Γ) Να καταστεί η συμμετοχή στον Εισαγωγικό Διαγωνισμό της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, που ήδη προσελκύει εξαιρετικά υψηλού επιπέδου υποψηφίους, ακόμη πιο ελκυστική λαμβάνοντας υπόψη την έως τώρα μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των αποφοίτων, η ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ, προτείνει την τροποποίηση του άρθρου 9 παρ. 3 περ. γ. του ν. 4354/2015 ως εξής: «Οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης κατατάσσονται στο Μ.Κ. 8 της κατηγορίας Π.Ε. (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) και εξελίσσονται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 107 του ν. 4622/2019. Στην περίπτωση αποφοίτησης με άριστα αναγνωρίζεται ένα (1) επιπλέον έτος για τη μισθολογική τους εξέλιξη. Όσοι έχουν αποφοιτήσει επανακατατάσσονται και εξελίσσονται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 107 του ν. 4622/2019. Στην περίπτωση αποφοίτησης με άριστα αναγνωρίζεται ένα (1) επιπλέον έτος για τη μισθολογική τους εξέλιξη.»
Πρόκειται αποκλειστικά για μια θέση αρχής που αν και προλαμβάνει βέβαια μελλοντικά προβλήματα, απορρέει από την προσήλωση της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ στην προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος, την προσέλκυση ικανών και προσοντούχων ανθρώπων για τη στελέχωση της Δημόσιας Διοίκησης και την ουσιαστική ανταμοιβή όσων αριστεύουν. Άλλωστε το δημοσιονομικό κόστος της συγκεκριμένης πρότασης αναμένεται να είναι εξαιρετικά μικρό, δεδομένου και του μικρού αριθμού των υπηρετούντων Αποφοίτων οι οποίοι δεν ξεπερνούν τις 3.000, λειτουργώντας από τη μια ως ορθολογική κίνηση εντός μιας συνεκτικής πολιτικής αμοιβών και κινήτρων στον δημόσιο τομέα από την άλλη θεραπεύοντας την μισθολογική ανεπάρκεια που προέκυψε από άδικες περικοπές του πρόσφατου παρελθόντος.
Τα ανωτέρω περί της θέσης της ΕΣΔΔΑ και των Αποφοίτων της εντός της Δημόσιας Διοίκησης αποτελούν πάγιες θέσεις της ΕΝΑΠ, αλλά και κεκτημένο στην κοινή γνώμη και κοινωνία. Φρονούμε δε ότι δύνανται να ληφθούν σοβαρά υπόψη στην παρούσα μεταρρυθμιστική προσπάθεια που αφορά στο νέο μισθολόγιο του Δημόσιου Τομέα. Σε κάθε περίπτωση, ως Ένωση Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, παραμένουμε πάντα στη διάθεσή σας και με ιδιαίτερη χαρά και προθυμία θα συμβάλουμε θεσμικά με τις γνώσεις και την εμπειρία μας σε όποια τέτοια προσπάθεια και πρωτοβουλία μας ζητηθεί.

[1] Ν.4024/2011, άρθρο 6, Σύστημα βαθμολογικής κατάταξης». Επίσης άρθρο 28, «Μεταβατικές και Τελικές Διατάξεις του Δεύτερου Κεφαλαίου. Κατάταξη και προϋποθέσεις και κριτήρια επιλογής του υπηρετούντος προσωπικού».
[2] Ν.4024/2011, Άρθρο 7, σύστημα βαθμολογικής εξέλιξης», άρθρο 8, Διαδικασία προαγωγής-πίνακες προακτέων Άρθρο 12, «σύστημα μισθολογικής εξέλιξης»

Για το ΔΣ της ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ

Ο Πρόεδρος                                                                O Γενικός Γραμματέας

                                                                                                         Γεώργιος Σπανουδάκης                                                              Βασίλης Δελής